Vroeger was ‘werk’ gewoon een baan. Vervolgens werd werken ‘een carrière’ en tegenwoordig is werk niets minder dan ‘een roeping’. De zin van het leven zit erin verscholen. Werk is de nieuwe religie, het middelpunt van je identiteit. De zoektocht naar God is nu de zoektocht naar een droombaan.
Werk geeft je het gevoel verbonden te zijn met iets groters. Het is anno 2020 niet God die tot ons spreekt, maar Elon Musk. Hij predikt het evangelie van de 140-urige werkweek, want goede dingen gebeuren – als je er maar hard genoeg voor werkt! Musk heeft 36 miljoen volgers op Twitter. Daar kon Jezus in zijn tijd alleen maar van dromen.
Werken vanuit passie, lees ik overal, dat geeft je een gevoel van bezieling. Vroeger werden passie en bezieling je door God gegeven, nu doet je baan dat. Veel (grote) bedrijven voelen zelfs aan als een sekte. Maar dan wel eentje waar de belofte van het hiernamaals is vervangen door die van een glanzende carrière.
Voor veel hoogopgeleiden is kantoor dan ook de plek waar zij zich het meest thuisvoelen, precies zoals het geval is bij gelovigen in de kerk. Hun arbeidsvreugde is de vreugde van de EO-Jongerendag. Geloof je me niet? Kijk dan kijk maar eens op LinkedIn. Allemaal blije mensen die van alles ‘mogen’ doen voor hun baas of opdrachtgever.
Niemand die om vijf uur ’s middags als eerste naar huis wil, want dat zou meneer pastoor enorm teleurstellen. ‘Goed’ is niet meer voldoende, alles moet tegenwoordig ‘excellent’ zijn. Ja, werknemers aanbidden hun baan. Tal van offers worden gebracht om het opperwezen te behagen.
Maar je bureau is geen altaar en werk is niet bedoeld om de zoektocht naar de zin van het leven te vergemakkelijken. Werk is van oorsprong niets meer dan een noodzakelijk kwaad om te kunnen leven. In zekere zin een verbond met de duivel.
Werk is sowieso een rare religie. Daar zit je dan, achter je altaartje, dondersgoed wetende dat je opgescheept zit met een god die slechts een doel heeft: zo goedkoop en efficiënt mogelijk produceren. Eentje die jou zomaar van de ene op de andere dag kan ontslaan. Iedereen weet dat.
Maar ja, probeer een gelovige maar eens van zijn geloof af te helpen. Onbegonnen werk.
