Je loopt langs de gracht en plots hoor je een plons. Hela, daar is iemand bezig te verdrinken. Onaangedaan staar je naar het wateroppervlak. Wat een gekrijs, het is toch allemaal wat. Daar verdwijnt het hoofd al. Zozo. Je kijkt nog even naar twee in het niets graaiende handen, net zo lang tot ook die voorgoed onder water zijn verdwenen. Dan vervolg je je weg. Vreemd? Nee, want de kans dat iemand wél actief optreedt, zo leert internet ons, is 0,16 procent.

Op een conferentie over Web 2.0 in San Francisco werden onlangs opmerkelijke cijfers gepresenteerd. ‘Sociale websites’ blijken helemaal niet zo sociaal als eenieder denkt. Zo worden YouTube en Flickr bijna uitsluitend bezocht door lieden die louter filmpjes en foto’s bekijken. Slechts 0,16 procent van de bezoekers van Flickr wil wel eens actief iets uploaden. Voor YouTube is dat 0,2 procent.

Respectievelijk 99,84 en 99,8 procent van alle toeschouwers blijft dus passief. Oké, toegegeven, Wikipedia scoort beduidend beter. Daar is 4,6 procent van alle bezoekers actief, maar dat heeft meer te maken met grote ego’s en kleine luiden.

Terug naar YouTube en Flickr, websites waar tóch onnoemelijk veel filmpjes en foto’s op te vinden zijn. Hoe kan dat dan? De conclusie is duidelijk. Deze sites bestaan bij gratie van de grote getallen. En dat is meteen de reden waarom sociale nieuwssites in Nederland maar niet goed van de grond komen. Zestien miljoen potentiële gebruikers is gewoonweg veel en veel te weinig. Initiatieven zijn er genoeg: geenredactie.nl, ekudos.nl en nujij.nl. Allemaal websites die voor geen meter lopen. Des te opmerkelijker wanneer je bedenkt dat geenredactie.nl en nujij.nl leunen op populaire ‘moedersites’ als GeenStijl en Nu.nl.

De gemiddelde internetter is dus niet te porren voor iets als ‘user generated content’. Het zijn de fanatieke webloggers die actief hun eigen linkjes posten en elkaar middels een kruisbestuiving Kudos – of hoe die dingen ook mogen heten – cadeau geven. Kuddegedrag is de weblogwereld niet vreemd. Daarom zie je steeds vaker weblogs met onder elk bericht een hele rits aan tag- en bookmark-knoppen. Wie wil, kan meer dan tweehonderd knoppen onder elke bericht plaatsen. En hoe meer knoppen onder een bericht, des te desperater de weblogger lijkt. Dat gesmeek om Kudos, wat een armoede. Het is de schaamte voorbij.

Maar goed, niet getreurd, want inmiddels is ook dit Web 2.0 initiatief alweer om zeep geholpen. Elke weblogger die de behoefte voelt, kan zijn postings namelijk met één druk op de knop wereldwijd op honderden digg-achtige websites tegelijk plaatsen. “Without looking like SPAM!” aldus de aanbeveling. Nou, dan weet je het wel. Waarmee het probleem zichzelf weer oplost, want wie is straks nog geïnteresseerd in met spam vervuilde sociale nieuwssites? Of anders gezegd: of je nu met reguliere spam,weblogspam of nieuwsspam om de oren wordt geslagen. Spam blijft spam.

In ieder geval handig te weten dat ‘user generated content’ niet werkt. Het klinkt zo mooi: niet de redactie beslist wat er op de voorpagina van een website komt, maar alle bezoekers zorgen met elkaar – heel democratisch – voor een steeds wisselend en actueel overzicht van het laatste nieuws.

Stak het leven maar zo simpel in elkaar. Kijk naar de frontpage van geenredactie.nl. Wordt hier de enorme dagelijkse stroom aan informatie geschift op relevantie? Nee, hooguit op geestelijke armoede. Wat een rommel komt hier naar boven. Er is slechts één conclusie mogelijk: democratie op internet is net zo waardeloos als democratie in het bedrijfsleven. Daarom wordt geen enkel groot bedrijf democratisch geleid.

Eigenlijk werkt democratie nooit, maar dat weten we als sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw. Toen betoogde de Amsterdamse professor én schaker Johan Barendregt dat stemmen in een democratie net zoiets is als stemmen over de beste schaakzet. “Waarom krijgt iemand die nauwelijks de loop van de schaakstukken kent in een democratie evenveel stemrecht als bijvoorbeeld Jan Timman?” vroeg hij zich af.

Deze logische gedachte werd Barendregt niet in dank afgenomen. Het verhaal gaat dat hij door boze hippies in de gracht is gegooid. Wonder boven wonder verdronk hij niet.

Luuk Koelman
Luuk Koelman

Columnist (o.a. voor Nieuwe Revu), ghostwriter en schrijfcoach. Hij werkt voor mensen die graag schrijven én voor mensen die liever niet schrijven.

Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief!