Wat is nu laf? Drone versus onthoofding

Kan iemand mij uitleggen wat er zo laf is aan die ISIS-onthoofdingen? Die vraag houdt me bezig sinds ik een interview las met Brandon Bryant, een ex-drone-piloot met wroeging. Op zijn twintigste vliegt Bryant zijn eerste missie in Afghanistan, met zijn acht meter lange, met Hellfire-raketten behangen drone; joystick in de hand, veilig vanaf een legerbasis in het duizenden kilometers verderop gelegen Nevada.

Het is direct raak. Via zijn koptelefoon krijgt Bryant het bevel drie mogelijke terroristen uit te schakelen. Mannen in lange gewaden die ergens over een stoffig weggetje sjokken. Ze zouden wapens dragen. Bryant ziet op zijn monitoren drie herders met stokken over de schouder. De inlichtingenofficier in zijn koptelefoon blijft erbij dat het wapens zijn. Dus vuurt Bryant met zijn joystick een raket af. Twee van de mannen zijn op slag dood, de derde mist zijn rechterbeen. Bryant ziet bloed uit de wond spuiten. “It took him a long time to die,” herinnert hij zich. “I just watched.”

Op een dag krijgt Bryant het bevel een lemen woonhuis te vernietigen. Daar zou een hoge Talibanleider schuilen. Bryant ziet koeien en varkens op de binnenplaats. Hij fixeert zijn laser op een hoek van het gebouw en vuurt een geleide Hellfire-raket af. Zestien seconden duurt het voordat het projectiel doel zal treffen. Bryant zoomt in. Behalve het vee geen teken van leven. Seconden tikken weg. Dan gebeurt het. Drie tellen voordat de raket inslaat, komt een klein jongetje de hoek om gedribbeld. Een enorme flits op het beeldscherm. De lemen woning is compleet verwoest, het jongetje verdwenen. “Heb ik net een kind gedood?” schreeuwt Bryant in zijn microfoon. Lange tijd blijft het stil. Dan antwoordt een onbekende stem: “Schrijf in je rapport dat het een hond was.”

Na vijf jaar zwaait Bryant af. Bij zijn vertrek krijgt hij een oorkonde mee. Het squadron waarin hij diende, noteerde in die periode 1626 kills. Uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat nog geen 2 procent van die doden gezochte terroristen zijn. De rest betreft burgers en ‘profielslachtoffers’: onbekenden die qua gedrag of uiterlijk een terrorist zouden kúnnen zijn – en dus dood moeten. Gewoon, omdat iemand van een inlichtingendienst dat beslist. Het zijn buitengerechtelijke executies, in essentie met dezelfde willekeur als de onthoofdingen van ISIS.

Het verschil? Voor de ‘ambachtelijke’ moorden met het mes (afstand: -25 cm) wordt openlijk alle verantwoording opgeëist. De geautomatiseerde ‘joystick-moorden’ (afstand: 13.000 km) worden statistisch weggemoffeld. Alsof ze nooit zijn gebeurd.

Wat is nu laffer?

Luuk Koelman
Luuk Koelman

Columnist (o.a. voor Nieuwe Revu), ghostwriter en schrijfcoach. Hij werkt voor mensen die graag schrijven én voor mensen die liever niet schrijven.

Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief!