Geen enkele technologie is onvermijdelijk

Tegenwoordig moet alles ‘smart’ zijn. Van je slimme meter tot en met je slimme haarborstel, slimme broodrooster en slimme condooms aan toe. Ook slimme luiers bestaan al, zodat je het plasje van je koter kunt monitoren.

Wanneer je de fabrikant vraagt waarom een luier tegenwoordig ‘smart’ moet zijn, krijg je altijd hetzelfde antwoord: “De vooruitgang is nu eenmaal niet te stoppen.”

Techneuten doen ons altijd geloven dat technische ontwikkelingen onafwendbaar zijn. Alsof technologie onderdeel is van de menselijke natuur. Die riedel gaat dan altijd als volgt: technologie evolueert en dat is alleen maar goed. Het is de vooruitgang. Vraag maar aan Charles Darwin. Alles wordt beter, slimmer en sneller. Daarom moet al het oude overboord. Net zoals in de herfst de bomen zich van hun bladeren ontdoen. Of zoals het nieuwe jaar zich van het oude ontdoet.

En dat terwijl evolutie juist draait om willekeurige mutaties. Evolutie is altijd zonder plan. Niet om het één of ander, maar daar lijkt mij bij de ontwikkeling van de Tesla of een slimme koelkast niet echt sprake van. Ik kan het natuurlijk mis hebben, maar volgens mij heeft de evolutie geen marketingafdeling die zich het hoofd breekt over de vraag hoe nu die slimme luier aan de man te brengen. Laat staan dat evolutie vervolgens miljoenen euro’s pompt in reclamecampagnes. Of ergens een patent op aanvraagt.

Economen beroepen zich ook altijd op de natuur. De belangrijkste activiteit waarmee westerlingen hun vrije tijd vullen, is winkelen. Altijd maar nieuwe spulletjes kopen, is volgens economen de tweede natuur van de mens. Je koopt niet omdat je iets nodig hebt, je koopt ter ontspanning, om je goed te voelen. Zelfs mensen die niet van plan zijn iets te kopen, gaan winkelen. ‘Even gezellig de stad in’, heet dat dan. Je houdt het niet tegen. Altijd maar meer, het mag nooit stoppen, want stilstand is achteruitgang. Dus hopla, dan ook maar al die slimme deurbel kopen. Al was het maar omdat de buren er ook eentje hebben. Kun je, wanneer je aan het andere eind van de wereld bent, op je smartphone zien wie er thuis voor de deur staat.

Ja, denk je dan, terwijl je de bel probeert te installeren, maar met geen mogelijkheid de bijbehorende app aan de praat krijgt: techniek is niet te stoppen. En de toekomst? Die is er nog lang niet. Maar toch staat het vast: alles is straks ’smart’. En dat is klaarblijkelijk nu al onvermijdelijk.

Luuk Koelman
Luuk Koelman

Columnist (o.a. voor Nieuwe Revu), ghostwriter en schrijfcoach. Ik werk voor mensen die graag schrijven én voor mensen die liever niet schrijven.

Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief!